Planowanie placu zabaw było jak dotąd najbardziej pracochłonnym etapem prac projektowych. Chcieliśmy popatrzeć na naszą inwestycję możliwie z jak najszerszej perspektywy i staraliśmy się pogodzić oczekiwania dzieci i rodziców z koniecznością zmieszczenia się w budżecie, jakim dysponujemy. Oto kryteria, jakimi ostatecznie kierowaliśmy się przy wyborze urządzeń:
- Zgodność z normami bezpieczeństwa dla publicznych placów zabaw w zakresie budowy i montażu urządzeń zabawowych, zachowania stref bezpieczeństwa oraz dostosowania nawierzchni.
- Funkcjonalność urządzeń.
- Atrakcyjność dla dzieci.
- Estetyka miejsca.
Poniżej szczegółowo opisuję każde z zastosowanych przez nas kryteriów.
1. Zgodność z normami bezpieczeństwa dla publicznych placów zabaw
Atesty, certyfikaty
Konieczność zachowania zgodności z normami obowiązującymi wszystkie publiczne place zabaw w praktyce sprowadza się do tego, że urządzenia muszą posiadać odpowiednie atesty, certyfikaty i świadectwa zgodności. Jak wiadomo, znacząco podnosi to cenę tego rodzaju urządzeń i na to niestety nie mamy wpływu. Możemy wybierać tylko spośród urządzeń, które te normy spełniają.
Prawidłowy montaż
Dalej idąc, także montaż musi być przeprowadzony zgodnie z normami. Wszystkie urządzenia muszą zostać osadzone z zachowaniem odpowiednich stref bezpieczeństwa, które są zależne od rodzaju urządzenia i charakterystycznej dla niego tzw. wysokości swobodnego upadku (HIC).
Sposób montażu ma nie tylko ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa dzieci, ale też wpływa na zużywanie się urządzeń, a nieprawidłowe zamontowanie może skutkować utratą gwarancji. W związku z tym, montaż wykonują z reguły producenci urządzeń, którzy posiadają odpowiednie doświadczenie i udzielają stosownych gwarancji.
Nawierzchnia amortyzująca upadek
Bardzo ważnym elementem placu zabaw jest nawierzchnia, która ma za zadanie amortyzować upadek. Normy przewidują różne rodzaje nawierzchni, w zależności od „HIC” urządzeń, czyli wysokości swobodnego upadku. Na naszym placu planujemy urządzenia o HIC do 1 m (ruchome klocki, bujak, huśtawka ważka, zjeżdżalnia) oraz do 2 m (drabinki).
Dla urządzeń o HIC poniżej 1 m można zastosować nawierzchnię trawiastą. Natomiast dla tych, dla których wysokość swobodnego upadku wynosi między 1 m a 2 m, nie powinno się stosować podłoża trawiastego, gdyż nie jest ono wystarczające do zamortyzowania upadku z takiej wysokości. W tym przypadku norma przewiduje możliwość zastosowania nawierzchni piaskowej, żwirowej, korowej lub syntetycznej.
Place zabaw w sąsiednich miejscowościach usadowione są w większości na nawierzchni piaskowej lub trawiastej. My natomiast postanowiliśmy przygotować nawierzchnię z kory, dlatego, że posiada ona kilka niekwestionowanych zalet:
- jest estetyczna,
- nie zarasta chwastem,
- dobrze odprowadza wodę (nie tworzą się na niej kałuże),
- nie jest atrakcyjna dla zwierząt (np. kotów, psów), co jest jej podstawową przewagą nad nawierzchnią piaskową.
Prace związane z wymianą nawierzchni zostaną przeprowadzone PO montażu urządzeń. Prace te będziemy wykonywać samodzielnie: będą w nich uczestniczyć rodzice dzieci ze Szkoły Podstawowej i Punktu Przedszkolnego w Żurawnicy oraz członkowie OSP. Zapraszamy wszystkich, którzy chcieliby w jakikolwiek sposób nas wesprzeć – im więcej osób się zaangażuje, tym szybciej i lepiej wykonamy te prace.
2. Funkcjonalność urządzeń
Jak się okazuje, nie wszystkie urządzenia dostępne na rynku są tak samo funkcjonalne. Bywa, że atrakcyjny wygląd wcale nie idzie w parze z dużymi możliwościami użytkowania. Czasem jest też odwrotnie – niepozorne, bardzo proste urządzenia, połączone w ciekawą całość mogą być wykorzystywane na kilkanaście sposobów, zarówno przez starsze, jak i młodsze dzieci.
Takimi właśnie kryteriami kierowaliśmy się przy wyborze urządzeń na nasz plac. Mają to być urządzenia sprawdzone, o możliwie prostej konstrukcji, dające za to duże możliwości zabawowe.
Opis funkcjonalności:
1. Najwięcej miejsca na placu zabaw zajmie zestaw, złożony z elementów sprawnościowych oraz wieży ze zjeżdżalnią. Spośród wielu możliwości konfiguracji (oczywiście w ramach naszego skromnego budżetu), wybraliśmy właśnie tę, bo naszym zdaniem najlepiej wpasuje się w dziecięce potrzeby:
- zestaw może być wykorzystywany jako całość, ale można też korzystać z ulubionych, pojedynczych elementów;
- w całości zestaw tworzy tor sprawnościowy, przeznaczony dla nieco starszych dzieci – najpierw trzeba pokonać ruchome klocki, wskoczyć na podest, następnie wisząc przejść rękami po poziomej drabince, wskoczyć na kolejny podest i przejść do wieży, z której potem można zjechać;
- tor sprawnościowy można też przejść „od tyłu” – rozpoczynając od ścianki wspinaczkowej przy wieży, potem przez drabinkę poziomą, na ruchomych klockach kończąc;
- dzieci, dla których przejście po poziomej drabince jest za trudne, mogą do wieży ze zjeżdżalnią wejść po ściance wspinaczkowej;
- najmłodsze dzieci, które jeszcze nie potrafią się wspinać, można po prostu posadzić na podeście wieży (będzie to wysokość, która pozwoli na swobodny dostęp osoby dorosłej) i asekurować podczas pierwszych przygód ze zjeżdżalnią;
- wieża z daszkiem może służyć jako domek do zabawy.
Pozostałe urządzenia to:
2. Uwielbiany przez maluchy bujak na sprężynie – klasyczny „konik”.
3. Huśtawka wagowa ważka – znakomite urządzenie zwłaszcza dla przedszkolaków, wymagające podjęcia współpracy z drugą osobą i wzmacniające kontrolę równowagi.
4. Drabinka krzyżakowa (dwustronna) – absolutny hit wśród 6-8-latków. Jedno z tych urządzeń, które mimo bardzo prostej budowy daje niezliczone możliwości wykorzystania (można się po prostu wdrapywać, przechodzić na drugą stronę, wchodzić od spodu i zawieszać się na rękach, używać jako namiot/szałas, a także jako miejsce do siedzenia). Ta drabinka jest dużym wyzwaniem i zachętą do pokonywania własnych lęków, zwłaszcza dla dzieci, które dopiero rozpoczynają przygodę ze wspinaniem. Ma też tę zaletę, że jej budowa nie prowokuje do zeskakiwania z samej góry.
4. Atrakcyjność dla dzieci
Jeśli plac zabaw nie będzie atrakcyjny dla dzieci, to będzie świecił pustkami. Budujemy go po to, żeby służył najmłodszym mieszkańcom Żurawnicy i pomagał im rozwijać swoje umiejętności, a także zachęcał do zabawy na świeżym powietrzu, w gronie rówieśników. Dlatego taki, a nie inny dobór urządzeń zabawowych. Bujak, huśtawka wagowa i stosunkowo niewysoka zjeżdżalni są dostępne już dla najmłodszych użytkowników. Elementy sprawnościowe (drabinki, ruchome klocki), kierowane są do nieco starszych dzieci, które na placu zabaw chcą się przede wszystkim wyszaleć i zdobywać nowe umiejętności.
Podczas przygotowywania planu, wielokrotnie odwiedzaliśmy okoliczne place zabaw z naszymi dziećmi, obserwując zachowania różnych grup użytkowników. Najważniejszy wniosek z obserwacji: to, co podoba się rodzicom i dziadkom, najczęściej dzieci nie interesuje. Dzieci interesuje to, co jest dla nich wyzwaniem i co mogą pokonać pewnym nakładem wysiłku, ale bez pomocy dorosłych. Dlatego właśnie na naszym placu będą przeważać elementy sprawnościowe.
5. Estetyka miejsca
Plac zabaw będzie umiejscowiony na placu szkolnym. Wspólnie z dyrektorem Zespołu Szkół w Zwierzyńcu ustaliliśmy, że najlepiej jeśli urządzenia zostaną zamontowane możliwie blisko budynku szkoły, na odsłoniętym terenie, wolnym od drzew, tak by zapewnić odpowiednie nasłonecznienie oraz zostawić jeszcze trochę wolnego miejsca do innych zabaw ruchowych na placu szkolnym.
Teren ten na pewno wymaga wyrównania. Z wykonawcą ustaliliśmy, że najpierw zostaną zamontowane urządzenia zabawowe, zostaną odpowiednio wypoziomowane i ustawione z zachowaniem odpowiednich stref bezpieczeństwa. Następnie, już we własnym zakresie, wykonamy prace związane z wyrównaniem terenu oraz przygotowaniem nawierzchni z kory.
Kora będzie nie tylko dobrym materiałem amortyzującym upadek, ale także pozwoli uzyskać ciekawy efekt wizualny. Nawierzchnia trawiasta, prędzej czy później, uległaby wydeptaniu, a po deszczu woda stałaby w kałużach dokładnie w miejscach dojścia do urządzeń. Miałoby to negatywny wpływ zarówno na estetykę, jak i w ogóle możliwość korzystania z placu.
Aby umożliwić dzieciom, a także rodzicom i opiekunom, komfortowe korzystanie z placu zabaw, obok zostaną zainstalowane ławki oraz kosz na śmieci. Tak zagospodarowany teren stworzy spójną całość, która będzie przyjemnym miejscem spotkań i integracji mieszkańców, zwłaszcza tych najmłodszych.
* * *
Wszystkich, którzy chcieliby w jakikolwiek sposób wesprzeć nasze działania, zarówno finansowo, jak i w innych formach, zapraszamy do kontaktu z nami.
W szczególności zachęcamy mieszkańców Żurawnicy, aby włączyli się w realizację projektu. Niech nie będzie nam obojętne, co się dzieje na terenie naszej wsi. Tylko od nas zależy, jak będziemy kształtować nasze otoczenie oraz czy więzi społeczne będą się rozwijać! 🙂